EVN lỗ lũy kế hơn 44.000 tỉ đồng: Giá điện tăng bao nhiêu %?
Áp lực tăng giá điện từ khoản lỗ lũy kế
Thông tin EVN lỗ lũy kế hơn 44.000 tỉ đồng đang khiến người dân và doanh nghiệp quan tâm. Nhất là khi giá điện sinh hoạt 2025 đã tăng 4.8% vào tháng 5/2025.
EVN hiện vẫn đang tính toán giá bán điện bình quân theo quy định hiện hành. Nhưng nếu khoản lỗ lũy kế này chưa được bù đắp thì sẽ giải quyết ra sao? Việc bổ sung lỗ vào giá điện sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hóa đơn của người dân.
Bài viết này giải thích:
- Cách tính giá điện bình quân hiện tại.
- Đề xuất bổ sung khoản lỗ 44.000 tỉ vào giá điện.
- Giá điện sinh hoạt dự kiến và minh họa hóa đơn cụ thể.
Giá điện bình quân hiện nay được tính như thế nào?
Khái niệm “giá điện bình quân”
Giá điện bình quân là giá trung bình mà EVN bán điện cho người dân và doanh nghiệp. Nó được tính dựa trên tổng chi phí sản xuất, truyền tải, phân phối và các khoản đầu tư, chia cho tổng sản lượng điện tiêu thụ.
Đây là giá “trung hòa”, nhằm đảm bảo rằng tất cả các hộ sử dụng điện, từ thấp đến cao, đều trả giá hợp lý, đồng thời EVN không bị thua lỗ quá mức.
Các thành phần chính trong giá điện bình quân
Chi phí sản xuất điện
- Bao gồm nhiên liệu (than, khí, dầu) và vận hành nhà máy.
- Ví dụ: chi phí mua than, bảo trì máy phát, lương nhân viên vận hành.
Chi phí truyền tải và phân phối
- Bao gồm hệ thống đường dây, trạm biến áp, tủ điện, nhân công bảo trì lưới điện.
- Chi phí này giúp đảm bảo điện từ nhà máy đến nhà dân luôn ổn định và an toàn.
Chi phí đầu tư và khấu hao
- Nâng cấp hệ thống điện, xây dựng nhà máy mới, thanh toán nợ vay.
- Khấu hao là chi phí phân bổ dần cho các thiết bị, giúp EVN đảm bảo bền vững tài chính.
Chi phí chính sách xã hội và khuyến mại
- Giá ưu đãi cho hộ nghèo, vùng sâu, vùng xa.
- Một phần chi phí hỗ trợ giá điện được cộng vào giá bình quân để bù cho những hộ này.
Công thức tính giá điện bình quân
Giá điện bình quân = (Tổng chi phí sản xuất + Truyền tải + Bán lẻ + Khấu hao + Hỗ trợ xã hội) / Tổng sản lượng điện tiêu thụ
Trong đó:
- Tổng chi phí sản xuất: chi phí nhiên liệu + vận hành + bảo trì.
- Tổng sản lượng điện tiêu thụ: tổng kWh tiêu thụ của tất cả các hộ dân và doanh nghiệp trong năm.
Ví dụ:
Nếu tổng chi phí là 100.000 tỉ đồng và tổng sản lượng tiêu thụ là 50 tỉ kWh, thì giá điện bình quân = 100.000 tỉ ÷ 50 tỉ kWh = 2.000 VNĐ/kWh.
Tại sao giá điện bình quân chưa phản ánh thực tế?
Theo quan điểm của EVN thì:
- Giá bán điện hiện nay được ổn định cho người dân, không thay đổi nhiều theo biến động giá nhiên liệu.
- EVN chịu lỗ lũy kế nếu giá nhiên liệu tăng mạnh, hoặc khi sử dụng điện nhập khẩu từ nước ngoài với giá cao hơn.
Vì vậy, việc bổ sung khoản lỗ lũy kế 44.000 tỉ đồng vào giá điện là cần thiết để phản ánh đúng chi phí và duy trì hoạt động bền vững.
Góc nhìn của người dân: “Tại sao hóa đơn điện lại tăng?”
Khi EVN thông báo bổ sung khoản lỗ lũy kế 44.000 tỉ đồng vào giá điện, nhiều người dân bày tỏ lo ngại và tranh luận. Các ý kiến thường xoay quanh:
Cảm giác bị “tiền điện tăng bất ngờ”
Thực ra thì yếu tố “tiền điện tăng đột ngột” cũng là cảm giác dễ hiểu, bởi vì khi có sự thay đổi thì báo chi và truyền thông đưa tin dồn dập hơn. Cho nên:
- Người dân tiêu dùng 100–200 kWh/tháng nhận hóa đơn tăng vài chục nghìn đồng, trong khi thu nhập không tăng tương ứng.
- Nhiều người lo lắng chi phí sinh hoạt sẽ “chồng chất” nếu giá điện tiếp tục tăng.
Hầu hết không thấy rõ cách tính lỗ lũy kế
Khi EVN công bố khoản lỗ 44.000 tỉ đồng thì vấn đề mà người dân muốn biết là vì sao lại lỗ. Nhưng thực tế thì người dân khó hình dung số tiền này được phân bổ thế nào vào từng bậc thang sử dụng điện.
Một số hộ cảm thấy giá điện hiện tại đã cao, nay lại thêm lỗ lũy kế, dẫn đến cảm giác “giá điện bất công”.
So sánh với chi phí sinh hoạt khác
Người dân thường so sánh giá điện với xăng, gas, nước sinh hoạt, và nhận thấy tốc độ tăng giá điện cao hơn nhiều, dẫn đến tranh luận về hiệu quả quản lý và minh bạch.
Nguyên nhân EVN lỗ lũy kế 44.000 tỉ đồng
EVN đang phải đối mặt với khoản lỗ lũy kế hơn 44.000 tỉ đồng, khiến giá điện sinh hoạt 2025 có thể tăng. Nguyên nhân chủ yếu gồm 4 nhóm:
Nhóm 1. Chi phí nguyên liệu và nhiên liệu tăng mạnh
Giá than nhập khẩu và trong nước tăng cao:
Từ năm 2022, giá than nhập khẩu khoảng 120 USD/tấn, đến 2025 tăng lên gần 180 USD/tấn. EVN phải mua than với giá cao hơn, dẫn đến chi phí sản xuất điện tăng mạnh.
Giá khí thiên nhiên tăng đột biến:
Điện khí chiếm tỷ trọng lớn trong tổng sản lượng điện, và giá khí nhập khẩu tăng hơn 50% so với 2–3 năm trước.
Ví dụ: 1 triệu BTU khí tự nhiên có thể tăng từ 6 USD lên gần 10 USD.
Giá dầu và năng lượng thay thế cũng tăng do tình hình địa chính trị, biến động trên thị trường quốc tế.
Kết quả là chi phí sản xuất điện cao hơn giá bán hiện hành, tạo ra lỗ trực tiếp.
Nhóm 2. Giá bán điện chưa phản ánh đầy đủ chi phí
Giá điện bình quân hiện nay được thiết kế để ổn định cho người dân, không điều chỉnh theo biến động nhiên liệu.
EVN phải bán điện với giá thấp hơn chi phí thực tế do chính sách xã hội, khuyến mại, hỗ trợ hộ nghèo và vùng sâu vùng xa.
Sự chênh lệch này tích tụ theo năm, dẫn đến lỗ lũy kế.
Chỉ riêng chi phí hỗ trợ giá xã hội cũng có thể lên tới hàng ngàn tỉ đồng/năm, chưa tính chi phí phát sinh từ nhiên liệu và vận hành.
Nhóm 3. Tăng trưởng tiêu thụ điện và áp lực mùa cao điểm
Tiêu thụ điện tăng nhanh: 8–10%/năm, đặc biệt tại các thành phố lớn như TP.HCM, Hà Nội.
Mùa nắng nóng: nhu cầu điều hòa, bình nóng lạnh tăng đột biến.
Nhà máy thủy điện gặp hạn hán: EVN phải sử dụng điện từ nhà máy nhiệt điện than và khí với chi phí cao hơn.
Ví dụ: Nếu mùa nắng nóng, sản lượng điện từ thủy điện giảm 10–15%, EVN phải bù bằng điện khí hoặc điện than nhập khẩu, tăng chi phí hàng nghìn tỉ đồng.
Nhóm 4. Chi phí đầu tư và khấu hao hệ thống điện
EVN đang mở rộng lưới điện, nâng cấp trạm biến áp, nhà máy mới, chi phí đầu tư lớn.
Khấu hao thiết bị và nợ vay: mỗi năm EVN phải trả phần khấu hao và lãi vay, góp phần vào khoản lỗ lũy kế.
Việc này càng nặng hơn khi giá bán điện chưa điều chỉnh theo chi phí thực tế, đặc biệt trong bối cảnh lãi suất và giá vật liệu tăng.
Giá điện sinh hoạt dự kiến sau khi bổ sung lỗ lũy kế
EVN đang xem xét bổ sung khoản lỗ lũy kế hơn 44.000 tỉ đồng vào giá điện bình quân, điều này sẽ tác động trực tiếp đến giá điện sinh hoạt 2025. Hãy xem cách tính dự kiến giá điện sau khi bổ sung lỗ:
- Giá điện bình quân hiện nay: ~1.973 VNĐ/kWh (tính theo EVN năm 2024).
- Khoản lỗ lũy kế: 44.000 tỉ đồng, được chia đều theo tổng sản lượng điện tiêu thụ.
- Tổng sản lượng điện tiêu thụ dự kiến: 200 tỉ kWh
- Khoản lỗ: 44.000 tỉ đồng
- Mức tăng trung bình: 44.000 tỉ ÷ 200 tỉ kWh = 220 VNĐ/kWh
Điều này có nghĩa là Giá điện bình quân mới: 1.973 + 220 ≈ 2.193 VNĐ/kWh. Và nó tăng khoảng 11% so với giá hiện hành.
Dự kiến giá điện theo bậc thang sinh hoạt
EVN áp dụng 6 bậc thang cho hộ gia đình, từ 0–50 kWh đến trên 400 kWh/tháng. Khi bổ sung lỗ, giá mỗi bậc được tăng thêm khoảng 220 VNĐ/kWh:
| Bậc thang | Giá hiện hành (VNĐ/kWh) | Giá dự kiến sau bổ sung lỗ (VNĐ/kWh) |
|---|---|---|
| 0–50 kWh | 1.678 | 1.898 |
| 51–100 kWh | 1.734 | 1.954 |
| 101–200 kWh | 2.014 | 2.234 |
| 201–300 kWh | 2.536 | 2.756 |
| 301–400 kWh | 2.834 | 3.054 |
| Trên 400 kWh | 2.927 | 3.147 |
Lưu ý:
Số liệu mang tính minh họa, mức tăng thực tế có thể chênh lệch tùy theo quyết định cuối cùng của EVN và Bộ Công Thương.
Minh họa hóa đơn tiền điện hàng tháng
Dưới đây là bảng minh họa hóa đơn tiền điện hàng tháng cho một hộ gia đình tiêu thụ 250 kWh, so sánh giá hiện tại và dự kiến sau khi bổ sung khoản lỗ lũy kế 44.000 tỉ đồng:
| Bậc thang sử dụng (kWh) | Giá hiện hành (VNĐ/kWh) | Tiền điện hiện hành (VNĐ) | Giá dự kiến sau bổ sung lỗ (VNĐ/kWh) | Tiền điện dự kiến (VNĐ) |
|---|---|---|---|---|
| 0–50 | 1.678 | 83.900 | 1.898 | 94.900 |
| 51–100 | 1.734 | 86.700 | 1.954 | 97.700 |
| 101–200 | 2.014 | 201.400 | 2.234 | 223.400 |
| 201–250 | 2.536 | 126.800 | 2.756 | 137.800 |
| Tổng cộng | – | 498.800 | – | 553.800 |
Ghi chú:
- Mức tăng trung bình khoảng 11% trên tổng hóa đơn.
- Đây là minh họa dự kiến, giá thực tế có thể khác khi EVN và Bộ Công Thương chính thức công bố.
Bạn nên làm gì khi giá điện tăng?
Giá điện dự kiến tăng khoảng 8–11% trong năm 2025 sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí sinh hoạt. Dưới đây là các giải pháp bạn có thể áp dụng để giảm tác động:
Theo dõi và tối ưu hóa mức tiêu thụ điện
Tối ưu hóa thói quen sử dụng điện có nghĩa là:
- Sử dụng điều hòa, quạt, bình nóng lạnh hợp lý.
- Tắt các thiết bị điện khi không dùng.
- Sử dụng bóng đèn LED tiết kiệm điện.
- Ưu tiên tiêu thụ điện ở bậc thấp:
Ví dụ: hạn chế sử dụng đồng thời nhiều thiết bị điện công suất lớn vào giờ cao điểm.
Lắp đặt thiết bị tiết kiệm năng lượng
Bạn có thể làm theo gợi ý sau:
- Điều hòa, tủ lạnh, máy giặt tiết kiệm điện: Chọn thiết bị có nhãn 5 sao để giảm tiêu thụ điện.
- Bóng đèn LED, đèn cảm ứng: Thay thế các bóng đèn cũ, tiết kiệm đến 50–70% điện năng.
- Ổ cắm thông minh hoặc đồng hồ điện tử: Giúp tắt thiết bị khi không sử dụng, tránh lãng phí điện “ngầm”.
Tận dụng thời gian sử dụng điện hợp lý
- Giờ thấp điểm: Một số khu vực áp dụng khung giờ thấp điểm (đêm hoặc sáng sớm) để giảm chi phí.
- Phân bổ sử dụng thiết bị nặng: Giặt, sấy, nấu nướng vào giờ thấp điểm nếu có thể.
Bảng minh họa tác động của các giải pháp tiết kiệm điện cho hóa đơn sinh hoạt 250 kWh/tháng
| Giải pháp tiết kiệm điện | Mức giảm tiêu thụ dự kiến | Hóa đơn hiện tại (VNĐ) | Hóa đơn dự kiến sau áp dụng giải pháp (VNĐ) | Tiết kiệm (VNĐ) | % giảm |
|---|---|---|---|---|---|
| Không thay đổi thói quen | 0% | 553.800 | 553.800 | 0 | 0% |
| Tắt thiết bị khi không dùng | 5% | 553.800 | 526.100 | 27.700 | 5% |
| Thay bóng đèn LED và thiết bị tiết kiệm điện | 10% | 553.800 | 498.400 | 55.400 | 10% |
| Sử dụng giờ thấp điểm & phân bổ thiết bị nặng | 5% | 553.800 | 526.100 | 27.700 | 5% |
| Kết hợp tất cả giải pháp trên | 20% | 553.800 | 443.000 | 110.800 | 20% |
Ghi chú:
- Mức giảm là ước tính trung bình, thực tế có thể khác tùy thiết bị và thói quen sử dụng.
- “Kết hợp tất cả giải pháp” giả định bạn vừa tối ưu thói quen, vừa dùng thiết bị tiết kiệm năng lượng, vừa tận dụng giờ thấp điểm.
- Việc áp dụng các giải pháp không chỉ giúp giảm hóa đơn điện ngay lập tức, mà còn tiết kiệm lâu dài, đặc biệt khi giá điện dự kiến tăng do bổ sung lỗ lũy kế.
Những câu hỏi thường gặp
Tiền điện tính theo kWh như thế nào?
Tiền điện = (số kWh ở mỗi bậc × giá bậc) + VAT 10% + phụ phí (nếu có).
Vì sao EVN lỗ lũy kế 44.000 tỉ đồng?
EVN lỗ do chi phí sản xuất điện tăng (than, khí, dầu), giá bán điện bình quân chưa phản ánh chi phí thực tế, tăng trưởng tiêu thụ điện mạnh, chi phí đầu tư lưới điện và điện nhập khẩu giá cao. Đây là lý do khoản lỗ lũy kế tích tụ theo năm.
Giá điện sinh hoạt dự kiến tăng bao nhiêu?
Theo tính toán, nếu bổ sung lỗ lũy kế vào giá điện, giá điện bình quân dự kiến tăng khoảng 8–11%, tức mỗi kWh sẽ tăng thêm ~220 VNĐ, tùy bậc thang.
Ai sẽ chịu tác động nhiều nhất?
- Hộ gia đình sử dụng nhiều điện (trên 200–300 kWh/tháng) chịu tác động nặng hơn.
- Doanh nghiệp nhỏ cũng sẽ thấy chi phí điện tăng rõ rệt.
Giá điện tăng áp dụng từ khi nào?
Hiện EVN chưa công bố chính thức ngày áp dụng. Dự kiến sẽ công bố sau khi Bộ Công Thương phê duyệt mức giá mới. Người dân nên theo dõi thông báo từ EVN để chuẩn bị tài chính.